Esnaf kuryelerle asistan doktorları ayıran fenomen: “Gig ekonomi”

 Esnaf kuryelik “gig ekonomi” içinde değerlendiriliyor. Gig, normalde eğlence sektörüne ait bir tabir. Konser, gösteri gibi tek atışlık işlerde çalışan geçici elemanları tarif etmek için kullanılırken, tarihsel koşullar içinde anlamı genişledi. Bu modelde, çalışan kendi işinin yani sattığı emeğin sahibi, belli bir güvence çerçevesine sahip değil ve en önemlisi de “üretim araçlarını” kendi sağlıyor. 

Trendyol ve benzeri yerlerde çalışanlar, sigortalarını, kullandıkları araçlarının bakım ve sigorta ücretlerini, KDV’yi, çalışırken giydikleri kıyafetleri, yakıtı, gelir vergisini, muhasebe giderlerini ve yemeklerini ceplerinden ödüyor. Yani bir işverene ait olması gereken tüm masraflar, çalışana yükleniyor. 

  Esnaf kuryelik, çalışanların bağımsız şahıs şirket kurmasıyla oluşuyor. İşveren, bu şahıs şirketiyle ticari anlaşma imzalıyor. Anlaşmayla çalışan, temelde kazanılmış işçilik haklarından mahrum kalıp “patronlaşıyor” çalışanlar, hala bu kazanımlardan yararlanabiliyor.

  2017 yılından yayınlanan bir araştırmaya göre, bazı çalışanlar gig ekonomik modelinin “bağımsızlığından” fayda sağladıklarını dile getirmiş, pek çok ticari girişimcinin de böylece önü açılmış. Ancak sadece üç yıl sonra, 2020 yılında yapılan bir araştırma, pandemide bu çalışanların yüzde 52’sinin işsiz kaldığını, yüzde 26’sının çalışma saatlerinin de uzadığını göstermiş.

      

Gig Ekonomisi: 

İş Dünyasının Yeni Gerçeği